Пишува професор м-р Даниела Петровска            

                  Да се изложи љубовта на ризик и да се доживее како авантура во траење, и да се спротивстави на сигурноста и комфорот на културата на комодификација, значи да се застане во нејзина одбрана со бескомпромисна филозофска задача par excellence.

                 Ако се  „фрли“ око врз поимот за љубовта како поим што се симплифицира во парадигмата дека таа има романтична концепција, дека таа гори, се троши и се исцрпува во средбата со Другиот при „магичното“ слејување на еден со друг, надвор од времето и просторот и надвор од дадениот свет, тогаш би рекле дека по таа средба невозможно е враќање кон истиот свет што останува надвор од тој однос на првата средба.  Ваква радикална концепција за љубовта треба да се отфрли.  Можеби некој ќе ја толкува како уметнички мит со извонредна убавина, но љубовта има и егзистенцијална „мана“. Таа убавина не може да се гледа како филозофија на љубовта, зашто таа е феномен што му се случува  на светот и во светот.  Тој феномен не е ни предвидлив, ни пресметан, ништо не може да го подготви човекот за таа средба, а моментот во кој таа се случува е незаменлив за двете битија.  При  средбата,  љубовта не се исцрпува.  Таа е архитектоника и градба во која самата себе се остварува.  Почетокот на средбата е само една етапа на љубовта, зашто таа е авантура на траењето, таа е ентитет што постојано триумфира пред предизвиците што ѝ ги поставуваат времето, просторот и светот. 

              Во нашиот современ социјален и либерален  метанаратив, се чини дека повеќе се нагласуваат вредностите на реципроцитетот, размената, признанието, почитувањето, еднаквоста, отколку вредностите на феноменот љубов, грижа, доверба и солидарност.  Во времево на 21 век никогаш немало поголема комерцијализација и комодофикација на човековите односи, па „љубовта како да е фатена во шкрипец“, опколена од симулакруми на кичот на некој идеализиран  материјален свет и истовремено загрозена од нив како „вредности без алтернатива“.  Можеби треба повторно да се „измисли“ љубовта и да се стави пред ризикот на предизвикот да биде авантура на духот, и да им се спротивстави на сигурноста на минливиот кич и на конфорот.  На тој начин, тоа повторно ќе биде бескомпромисна филозофска задача par excellence.

                Во меѓусебните средби на двајца патници низ животот, љубовта е револуција, ослободување на позитивна енергија, творечки потенцијал. Зошто да не речеме во контекст на Декартовата изрека ego cogito, „ЈАС САКАМ“?  Во тој миг се јавува творечка енергија како израз на најлегитимната човекова слобода, како израз на револуција среде прогонството на стереотипот воопшто, како израз на креирањето свет за двајца кој во себе прибира цел универзум. 

                Западната филозофија осцилира од една крајност до друга: од негирањето на важноста на љубовта до нејзина апологија што се граничи со верски занес.  Шопенхауер не можел да ѝ прости на жената дека таа поседува толкава љубовна страст од која зависи опстанокот на човековиот род.  А, Киркегор наведува дека љубовта ги обележува сите човекови релации и станува dramatis personae и на тој што еднаш ќе го доживее просторот на љубовта, светот му станува убаво место за живеење.  Тогаш, љубовта станува Бог и ја надминува пристрасноста и партикуларноста, доведувајќи ја во корелација и еквиваленција љубовта кон себе со љубовта кон ближниот, а со тоа и љубовта кон секој човек.

                 Источната филозофија вели дека љубовта е супстанца на постоењето, извор што создава мисловен, духовен и физички баланс, таа е креирачки фактор за благодат, смисла и контемплација. 

                 Во денешниот свет на хиперповрзаност и масовен надзор низ многубројните социјални мрежи, во светот на хиперконсумеризмот каде што секоја стока е на продажба, каде што сѐ има своја цена, а ништо нема своја вредност, каде што револуционерната цел за промена на секојдневјето се извитоперува во постмодернистички култ на разноликоста на животните стилови, во свет на непостојана љубов со девизата „не се занесувај многу“, животот добива привремена и бегла естетизација без потенцијал таа да биде творечката сила што го менува поединецот, па колективот.  Во таков свет луѓето стануваат само празно споени тела без подлабока поврзаност и без потреба на припадност „до последен здив“.

                 Во светот на постмодерниот дискурс, љубовта не ризикува, таа не е револуција на докажувањето дека за неа паѓале империи, дека за неа се граделе храмови.  Во тој свет љубовта е „лесен“ хедонизам без создавање обврска од двете страни за повторна средба, па така пеперутките не го доживуваат својот лет во „стомакот“.  На  тој начин постмодерниот човек  бега и од конструкција на вистината за Другиот со која го спознава него како посебен субјект. 

                Како повторно да дојдеме до сушноста: „љубов што за смисла не прашува?“  Како да се ослободи таа потенцијална творечка сила што владее со човековиот микрокосмос која го чува него од лажната самоувереност, од лажното самопотврдување и егоизмот?  Како повторно таа да стане спас на индивидуалноста или нејзина најголема смисла? 

               Ќе стигнеме до неа како Одисеј до Пенелопа, како Гилгамеш до цвеќето на бесмртноста, ако ја спознаеме како спасоносна сила што го омудрува разумот, а не ја поништува индивидуалноста, како спознание што го афирмира животот не само во себе, туку и во Другиот.  Љубовта треба да ја доживееме како реализација на човековата индивидуалност и како откривање на вистината за себе и за Другиот.  Во неа треба да го оствариме целиот свој потенцијал и да ја доживееме целината на животот во нејзиниот апсолут.

              Логиката на срцето ѝ е соодветна на љубовта.  Таа е ordo amoris, поредок на љубовта како примордијарен поредок на вредности кон кои пристапува тој што љуби.  Тоа е продирање до најдлабоките струни на срцето како ethos на битието. Да се сака некого, тоа значи да се биде најблизу до етичкото вредносно јадро на спознавањето и откривањето на животот како мистерија.  Љубовта носи револуција во себе, зашто предизвикува индивидуални и колективни позитивни промени без кои светот не би можел да биде во прогресија.  Таа е пресвртница и поместување на темелите на „претходниот“ живот кон вертикалната оска на имортализација на мигот на доживувањето единство со себе, со Другиот, единство во сетворечкиот принцип наречен Бог или Универзум, сеедно. 

               Да се биде верен на идеалот на љубовта или на револуцијата, значи да се изгради нов свет во кој ќе се препознае и човекот како новосоздадено битие.  И обратно, ако човекот се пресоздаде во подобро битие, верен на љубовта и на револуцијата, тогаш ќе создаде подобар свет за себе и за другите.

Љубовта не е налет или буица, туку вечен водотек до тој што се сака, до тој што ги отвора коритата за приливот на надојдените води.  Таа во себе ја имплицира вечноста во траење, таа е всушност миг вечност во времето, авантура на постоењето, спротивност на егоизмот, на стравот и на конформизмот, таа е најголем израз на слобода и творештво во естетско-етичкиот домен на личноста и на колективот.  Таа станува координатен систем во кој искуството од животот се гради повеќедимензионално и многузначно.

                 Љубовта е постојана и упорна авантура и не се исцрпува во екстазата на средбите.  Таа е физика на телото и метафизика на зборот што е Логос и светлина на спознанието за животот во светот и надвор од неговиот дводимензионален контекст.  Во постојаноста на љубовта се согледува нејзината творечка сила и нејзиниот револуционерен потенцијал за промена на светот во која тој се себереализира, но и се себепроменува.  Таа е вечна динамика, но и верност кон првата средба, таа е дијалектика меѓу копнежот и желбата, таа е отсуство и дистанца што се преобразува во сепристуност и близина.  Таа е смисла и достоинство на битието.

Пишува професор м-р Даниела Петровска