Новинарството е едно од полињата кое стана интегрален дел од нашиот секојдневен живот. Распространетата употреба на нови медиуми од страна на јавноста обезбеди нов начин весниците да допрат до повеќе читатели, така што најголем дел од печатените медиуми се на дигиталните платформи, па дури некои се публикуваат само во електронска верзија.

Дигитализираното новинарство донесе неконвенционални нови етички нарушувања, заедно со постојните етички проблеми на традиционалното новинарство. Како вообичаени етички проблеми на новинарството кои произлегуваат од идеологија, институционална структура и сопственост на медиуми се и прашања како што се плагијат во вести, нецелосно / погрешно претставување на одредени лица или групи во вестите, мешање во приватниот живот и лични права, етички прекршувања во врска со изворот на вести како и неуспехот да се прави разлика помеѓу вести и реклами се појавуваат и во дигиталните медиуми.

Сепак, традиционалните пристапи за етика во медиумите успеаја да ги произведат професионалните принципи на новинарството што можат да ги решат овие проблеми со текот на времето и може да се каже дека овие се делумно успешни. Состојбата со која се соочува дигитализацијата е нова и за медиумските професионалци и за читателите. Инхерентните карактеристики на дигиталната околина, како што се интерактивност, хипертекстуалност и мултимедија, откриваат ситуации / резултати што можеме да ги разбереме додека ги доживуваме, кои се многу различни од традиционалното печатено новинарство во производството на вести, во објавувањето на вестите, во улога на читателот и затоа и понатаму продолжуваме да учиме во овој дел на новата дигитална ера. Овие етички прекршувања произлегуваат од факторите „брзина“ и „ориентација кон читателот“, кои се уникатни одлики на дигиталното новинарство.

Со дигитализацијата, новинарската професија се сретна со нови концепти и етички проблеми, како што се целите на кликови, прегледи на страници, стапица за кликови, погрешни наслови, транспаренти, реклами и оптимизација на пребарувањата. Дигитализацијата влијае и на односот на новинарот со изворот на вестите и начинот на кој тие стигнуваат до вестите. Со дигитализацијата, голем број новинари велат дека „практиката на новинарство насочена кон кликнување стана широко распространета“, „социјалните медиуми и самиот интернет се претворија во извор на вести“. Три најважни етички проблеми создадени со дигитализацијата во однос на новинарството, се ризикот од „грешки да се шират брзо“ и ненамено да се наштети некому, зголемување на стапката на грешки заради „временски и конкурентен притисок“ и „проблем со авторските права“, што се појавува кога напорот потрошен на новинарот може лесно да се украде.

Како причини за овие проблеми се „вработување на луѓе кои се медиумско неписмени“ и „недоволен надзор на факторите на вести и начелата на новинарството“ на многу веб-страници. Едни од етичките проблеми што ги донесе дигитализацијата во новинарството за читателот се „погрешни наслови и содржини (клик стапица)“, „брзо ширење на лажни вести“ и „намалување на доверливоста на новинарите и вестите на интернет“.

Најважното прашање што не треба да се занемарува во уредувањето на полето на комуникација е тоа што просторот е испреплетен со слободи. Наместо да се прибегне кон рестриктивни, рестриктивни и репресивни закони со цел да им се овозможи на луѓето да ги остварат своите основни права како што се правото на слобода на изразување и правото на информации, станува поважно да се воспостави етичка свест од областа на новите медиуми. Од друга страна, законските регулативи во врска со опасните аспекти на новите медиуми, како што се компјутерскиот криминал и зголемениот надзор, наместо да се создаде морална паника, неопходно е да се развијат етички принципи што ќе ги водат законите во заштитата на личните права и слободи, личните информации и приватноста. Со новите медиуми, брзата циркулација на информации во виртуелната околина стана отворена за манипулација преку овие информации.

Проблем во интернет околината е тоа што уредниците на веб-страниците ги гледаат своите посетители како „кликачи“, а не како „читатели“. Новото интернет новинарство, кое работи независно од професионалните организации и правните регулативи, сè уште не е во можност да ги воспостави своите етички правила како природна последица од оваа состојба. Во оваа насока, потребно е формирање на професионални организации што е можно поскоро, креирање на нова етичка и правна рамка која ќе ги содржи можностите и границите на медиумите во интернет просторот.

Пишува Мартин Николовски студент на Факултетот  по новинарство во Анкара  Р.Турција