Нема „Илинденски денови“ без „Комитското“.

Нема отварање без громогласниот чекор на КУД „Илинден“ од Битола, облечени како комити – со поглед напред, со чекор што не познава отстапување.

 

Веќе 55 години, токму ова оро ја отвора најзначајната фолклорна манифестација во државата. 

Не случајно.

 „Комитското“ е симбол на истрајност, слободарство и македонски инает, можеби... 

 

Изведбата секогаш започнува со затегната тишина, прекината од чекорот што ја буди сцената – и градот.

 

Во 2025 година, кога славиме 75 години од КУД Илинден од Битола и 55 години од фестивалот, ова оро не е само културна точка – туку завет. За слобода, за вредности, за идентитетот што не се предава, дури ни кога ќе падне на колена – како во драматичната завршница на кореографијата.

 

Комитското оро, за етнокореолозите е и сценска репрезентација на колективната меморија.

„Комитското“ не е само оро – тоа е телесна хроника на народот. Како дел од сценската фолклорна традиција, оваа кореографија ги синтетизира историските наративи за комитското движење и го пресоздава митот за отпорот преку ритам, гест и костим.

 

Во изведбата на КУД „Илинден“ од Битола низ годинитe, ова оро прераснува во визуелен обред.

Нивната облека, инспирирана од облеката на македонските комити од крајот на XIX и почетокот на XX век, не служи само за автентичност – туку и како визуелен код.

 

Затоа и изведбата на „Комитското“ веројатно останува канонски почеток на фестивалот.

 

Во овој контекст, КУД „Илинден“ не е само ансамбл, туку институција на културна меморија – нивното присуство на отварањето го пренесува заветот од комитите на денешните генерации, преку оној најмоќен јазик: играта што го кажува неизговореното.

Секоја нивна изведба е ново сведоштво дека народот што памети – знае и како да раскаже.

 

Фотограф | Ивона Кочов