Ајде да говориме македонски јазик. Зошто? За да се преброиме колкумина од нас ја разбираат оваа реченица на Мисирков: „Јазикот јет средство, со које није познааме, шчо мислит, шчо осек’ат и шчо сакат нашијот собеседник.“ Јазикот, исто како говорењето е комплексна дејност којашто му се препишува на човечкиот род како резултат на еволутивен процес.

Ние, Македонците, некако слабо се разбираме на македонски јазик.

Каква е состојбата на македонскиот јазик, денес?

Сиромашна, со неискористен капацитет, ограничена ко кафанска тераса, патриоти кои името и јазикот не го даваат, а статусите по социјалните мрежи ги пишуваат со латинична поддршка. Националните установи каде е задолжителна употребата на нормираниот македонски јазик сѐ послабо го користат стандардниот македонски јазик, медиумите, особено интернет страниците се расадник за јазична некоректност. Особено ме погодува употребата на македонскиот јазик на театарската сцена, каде што преовладува дијалектниот говор и секојдневниот личен говор на актерот нелекториран, нелогични акцентски целости, скоро и да нема говорна артикулација, така што, често она што го говорат актерите на сцена им го кажуваат на сопствениот нос. Театарот како синкретична уметност е од огромна важност за општеството, ако се сеќавате на Војдан Чернодрински (1875- 1951), во неговите драми и во нивните изведби првпат отсечно прозвучи македонскиот јазик, јас би го нарекла тоа борба за слобода на говор на мајчинот јазик, не со оружје, туку родољубиво и истрајно со перо и со јасна мисла. Ме боли фактот дека во минатото секоја кирилична буква крваво се има изборено за својата форма во скоро сите временско општествени неприлики кон македонскиот јазик и идентитет, денес кога е заштитен со закон, неговата употреба на сите негови нивоа е сведена на тоа како не треба да се постапува со македонскиот јазик.

Медиумите се должни да го почитуваат македонски јазик, а тие што прават? Новинарството некогаш беше сериозен занает, мораше да се испече убаво за да се настапи во јавност, а сега, денес секој втор нешто пишува, објавува, креира јавно мислење без никакви компетенции за тоа, терминот новинар суштински се изедначи со држач за микрофон или диктафон. Е, не може да пишува секој и да пишува како сака, има правила, има норми, има цела наука – стилистика и не може да се биде новинар без јазична подлога, тоа е како да се облекуваат прво чевлите потоа чорапите. Има исклучоци, секоја чест, но од толку што се малку на број не може да се забележат во барата од новинарската калакурница.

Македонскиот јазик и политичката сцена. Да не беше толку трагично, ќе паѓав од смеа. Недостигаат ораторски вештини, недостига политички говор, па парламентот не е зелено пазарче и ќе се довикуваме, секој си го носи дијалектот од онаму од каде потекнува, убави се дијалектите, ама имаме стандарден македонски јазик којшто задолшително треба да се користи во националните установи. Јазикот којшто го говорат политичарите, иако му близок на народот воопшто не влева доверба кај него, затоа секој мисли дека може да биде политичар, можеби, што има за тоа, така изгледа.

Македонскиот јазик не е сиромашен јазик, туку неговите официјални говорители, веројатно се ограничени ко тераси. Има огромен фонд на зборови, кои се во пасивна употреба, а за тоа треба читање. Во државава во секое село има правни и јазични факултет, а државава се дави во неписменост и правно пропадна.

Време е македонскиот јазик да излезе од локално-балканските рамки и да се проучува од космополитска перспектива, затоа што претставува јазик што е издигнат на сите јазични нивоа, нормиран со закон, со говорители распространети на сите континенти. Јазикот е жива материја, да, ама нека се обликува природно, а не со силување.

(Авторот е книжевник)

 (Ставовите изнесени во колумните не се ставови на редакцијата на Апла.мк. Затоа Апла.мк не сноси одоговорност за содржината на истите)

Здружението на пензионери под претседателство на Томе Димитровски на својата седница расправаше за активностите во изминатата година и донесе оценка дека се што беше планирано е исполнето, со исклучок на снабдувањето со дрва за пензионерите бидејќи се појавија одредени тешкотии околу нивниот дотур, не по вина на Пензионерската организација туку поради одредени проблеми во фирмите кои што стопанисуваа со дрвата. Се донесе заклучок и во следната година пензионерите преку својата асоцијација да се снабдуваат со дрва, но Извршниот одбор ќе се заложи да бидат потпишани прецизни договори за навремено снабдување на пензионерите со дрва.

Исто така, беше усвоена и програмата за работа во следната година која предвидува поактивно вклучување на поголем број пензионери во телата и асоцијациите на здружението.

Наскоро се очекува да биде предаден во употреба клубот на пензионери, за што неодамна се купи простор за потребите на членството, а се наоѓа во приземјето на зградата каде е сместено Здружението на пензионери.

Следната година ќе се води сметка исто така за економично работење и за доделување на хуманитарни средства за пензионери и социјално загрозени лица. За Новата година на децата со посебни потреби од името на Здружението, во училиштето „Ѓорги Сугарев“ ќе им бидат доделени новогодишни пакетчиња.

Ротари клубот од Битола донираше неуробиофидбек апарат на Одделението за ментално здравје за деца и млади при ЈЗУ Клиничка болница Битола. За првпат се набавува ваков апарат, а здравствената услуга ќе биде фондовски покриена. Ќе се користи за третмани на когнитивните способности кај децата, но дава можности за третман и на многу анксиозно фобични болести, стравови, депресија, подобрување на мозочните способности по преживеани инциденти и трауми.

„ Апарат ЕЕГ дигитракнеурофидбек од полски производител, триканален, најнова верзија. Со овој апарат се осовременува третманот на децата со атипичен и типичен развој во нашата болница, покронкретно во Одделението за ментално здравје. Неуробиофидбекот е метода која ги подобрува когнитивните, професионалните и личните перформанси кај пацинетите. Најголем придонес има во подобрување на когнитивните способности, меморија, учење, мотивација посебно кај децата со невро-развојни нарушувања, односно аутизам, ментална попреченост , деца со хиперактивно растројство. Потоа служи и за третман на јазично –говорни проблеми“, рече Билјана Гагачовска специјалист психијатар, раководител на Оделение за ментално здравје на деца и млади при Битолската болница.

Ова е уште една донација на Ротари клубот од Битола, кој и претходни пати имал хумани донации во Битолската болница.

„ Овој парат ќе помогнеме на одредена категоријан деца со попречен развој во унапредување на нивното здравје. Ротари клубот континуирано помага во општеството со одредени донации и прокети од најразличен тип, дали од медицина, образование, мир, во рамки на нашите можности. Сметаме дека оваа активност нема цена“, рече Васко Талевски од Ротари клубот –Битола.

Ж.Здравковска

Новогодишна атмосфера веќе се чувствува во Клиничката Болница во Битола. Денес убав гест од страна на Бугарскиот конзулат во Битола. Ги израдуваа најмладите наши пациенти на Детското одделение како и дечиња кои се згрижени на другите одделенија во ЈЗУ Клиничка Болница. Бугарскиот конзул Димитар Иванов им подари новогодишни пакетчиња и подароци и им посака многу здравје. Од името на вработените во Клиничка Болница Битола како и од името на најмладите наши пациенти им се заблагодари директорот Др. Зоран Лазаров

Пред Ноговодишните празници има голем интерес од страна на јавни и приватни организации за донирање на пакетчиња и друга помош во болницата. Портпаролката Сузана Конеска апелира дел од донациите да се наменат покрај за децата и за другите пацинети во болницата за и тие да можат да ја почувствуваат празничната атмосфера.

ОУ„Гоце Делчев“-Битола  стартува со волонтерската акција во оплеменување на училишниот двор со цртање мурал, финансирана од Буџетот на Општина Битола. Целата е реализација на активности од акцискиот план за развој на волонтерството и организирање на волонтерски акции преку Советот за волонтерство при општина Битола.

Симболиката на муралот е во единството на различностите, кое го градиме преку толеранцијата, комуникацијата, меѓусебното почитување и соработката, со што создаваме позитивна работна клима како поттик за високи резултати. Не е важно само што правиме, туку заедно да правиме нешто од заеднички интерес-за сите, велат волонтерите вклучени во акцијата.

Другарството, љубовта, соживотот да бидат наш секојдневен патоказ. Ние како училиште ги поддржуваме ваквите активности се со цел продлабочување на соработката со локалната самоуправа и невладиниот сектор, велат од училиштето.

-Голема благодарност до градоначалничката на Општина Битола м-р Наташа Петровска, до Совет за волонтерство при општина Битола, до Здружение на активисти за ефективна интеграција на граѓанското општество – Заедничка алтернатива Битола, до претседателот на здружението г-ѓа Мирјана Алексовска, до наставниците, учениците под менторство на ликовниот педагог Кристина Стојанова, родителите  и вработените во училиштето кои максимално и безрезервно учествуваа во оваа волонтерска акција, изјави Биљана Стојковска, директор на ОУ „Гоце Делчев“-Битола.

Битола окована во сињак и магла е доловена  и во уметничките фотографии на Ивона Кочов, фотограф од Битола. Поради светлоста смогот добива неверојатна огнена, но и виолетова боја.

А.Б